O hip hope
Hip Hop
Hip hop alebo hip-hop ako subkultúra vznikol v New Yorku (USA) v 70. rokoch 20. storočia v prostredí štvrtí obývaných prevažne černoským obyvateľstvom. Počas rokov sa vyvinul do svojej dnešnej podoby - celosvetovej mestskej subkultúry mládeže.
V počiatkoch sa ako hlavné zložky tejto subkultúry uvádzali tzv. „4 elementy“ tj. rap, djing, b-boying a graffiti. Ako tzv. piaty element sa uvádza beatbox. V priebehu rokov sa tieto viac špecifikovali a pribudli ďalšie. Dnes hip hop zahŕňa špecifický štýl produkcie hudby, slang, módu atď.
Hiphopovú kultúru ovplyvnilo mnoho faktorov. Vhodným predpokladom pre jej rozvoj bola multikulturálna spoločnosť New Yorku 70-tych rokov.
Štýl a technika rapovania súvisí so západoafrickými básnikmi nazývanými grioti, ktorých piesne obsahovali hovorené prvky. Významným vplyvom boli taktiež hovorené pasáže piesní populárnych soulových a funkových hodobníkov.
Dôležitým vplyvom (hudobným i kultúrnym) bol dub, sub-žáner reggae, ktorý vznikol v 60-tych rokoch. Dub boli v podstate inštrumentálne verzie populárnych reggae piesní, dôraz sa kládol na bicie a výraznú basovú linku. Dub priniesli do New Yorku jamajskí prisťahovalci, ktorí ho začali hrávať na partys v komunitných centrách a uliciach.
Ako ďalšie vplyvy môžeme uviesť jazz a blues ale aj disco.
V New Yorských kluboch bola v 70-tych rokoch populárna predovšetkým disco hudba, na uliciach to však bol funk, soul a reggae. Konali sa tzv. „block parties“ (párty na ulici), kde dji používali na reprodukciu hudby dva gramofóny. Dji pomocou mixovacích techník predlžovali inštrumentálne pasáže funkových piesní do ktorých niekto spontánne animoval publikum a tak vznikol rap. K tejto hudbe sa taktiež rozvinula samostaná forma tanca nazvaná breakdance. Vizuálnu stránku hiphopvej kultúry dopĺńala v počiatkoch aj špeciálna zložka graffiti, chápané ako spôsob zviditeľnenia sa a úteku od všednosti a každodennosti života vo veľkomeste.
Dnes sa ako hip hop definuje celosvetová subkultúra, prekračujúca jazykové, náboženské či rasové bariéry. Rap ako hudobná zložka sa stal jedným z najpopulárnejších hudobných žánrov a jeho vplyv preniká aj do iných hudobných štýlov.
Hip hop na Slovensko v dôsledku kultúrnej izolácie počas totality prenikol až v 90-tych rokoch, hoci náznaky tohto štýlu sa u nás objavili napr. v skladbe Petra Nagya Taxis z roku 1984 či vo filme Fontána pre Zuzanu (výstup prvej slovenskej breakerskej skupiny Gumení chlapci).
Za „krstného otca“ slovenskej hiphopovej hudby sa pokladá Dávid zo Senca. Prvé skupiny a interpreti sa objavili v Bratislave (Genuine Gem neskôr Žužuleta), Prievidzi (Jednotka Slovenskej Starostlivosti), Senci (Ghetto ganx3, 2ja Lo3), Košiciach (Rap Steady Crew) a Piešťanoch (Pa3k Metamorfolord, dnes známy ako Rytmus zo skupiny Kontrafakt).
Breakdance sa spája s Gumenými chlapcami, ďalšie skupiny vznikali v Myjave (Amatéri),v Spišskej Novej Vsi (BDS), Vrbovom, Trnave a Handlovej.
Graffiti vzniklo v Bratislave, ďalšími mestami, kde sa rozvíjalo, boli Trnava, Trenčín a Žilina.
V súčasnosti je hip hop rozšírený na celom území Slovenska a teší sa stúpajúcej popularite. Medzi najznámejších predstaviteľov dnes patria:
- skupiny a raperi: 2H+ (Deryck, El Suvereno, Vladis), A.M.O. (Viktor Hazard / AMN2, Moe, Opak), Agresor Lotor, Arzenál (Bio, Dappa, Rudec), Danosť, Druhá Strana (Miky Mora, Moloch Vlavo), Drvivá Menšina (Bacil, DNA, Šegi100), Gulos Potrok, H16 (Abe, Cigo, Grimaso, Kardinál Korec / Otecko, Koko Šajs / Koko Najs, Yanko Král), Kontrafakt (Anys / Aneška / Aneš, Ego, Rytmus), L.Ú.Z.A. (Čistychov, Hajtkovič, Slipo), JSS (A.D., Džuva, Lyrik H), Kaidžas (Abysi), Mater (Rebel, Tono Suchota), Modré Hory (Lyrik, Bene), Moja Reč (Delik, Ramon, Supa), Názov Stavby (Drvivá Mešina, L.Ú.Z.A.), Nenapravitelne Decko, Prečo Ne?! (Edi eM, Holub), Rendezska.Sk (Blažo, Elban, PanTau, Škrupo), Shomi, Strapo, Turbo Boost (Konko / Billy Hollywood, Boy Wonder / Jedlee Wonder), Vec, Zverina, Žužuleta (Kam?čo?, RB), atď.
- DJi: Anys, Drobizzzzg, Fazo, Grimaso, Hajtkovič, Jazzy, Kappa, Kebap, Lari, Lucco, Mako, Metys, Miko, Noe, Ramon, Roman Zámožný, Shakul, Snoopy, Spank, Spinhandz, Sven, Škrupo, Tager, Vec, Viktor Hazard, Yaksha, Yanko Král
- producenti: Abe, Amun, Anys, Analytik, B.eye, Čistychov, Deryck, Face, G-bod, Grimaso, Hajtkovič, Jazzy, Jozef Engerer, Konko a.k.a. Billy Hollywood, Masif, Miky Mora, Moe, Opak, Rudec, Smart, Vec, Viktor Hazard
- breakeri: Stred, Quassit, Quattro, BreakFans, Outbreak, Kamikaze, Wrong Division(Žilina), Total Fantastic Superheroes (Pallas), Hasta La Muerte, Produkt crew, Shocking Monorism, Floor Rockers, Flying Squad, Old School Brothers
- writeri: Mutants- SPK;BKS,DKS, Rascals, Sorta, Camel, 2MK, Kasa(Trnava)
Grafity
Graffiti alebo grafity je osobitý spôsob písania sprejom na múry a veľké betónové plochy v mestách, na vagóny a podobne. Označuje buď graffitistu (teda tvorcu graffiti – writer) alebo tvorbu graffiti ako anonymný výtvarný prejav rozšírený najmä od začiatku 70. rokov 20. storočia (USA).
Graffiti je subkultúrna forma výtvarného prejavu, ktorá je anarchistickou manifestáciou sociálnej slobody. O popularitu graffiti sa zaslúžil najmä americký výtvarník K. Haring, ktorého tvorbu začali oceňovať aj renomované múzeá. V 90. rokoch sa rozšírili aj v Európe (Berlínsky múr, v Taliansku okraj tisíclírových bankoviek).
Podstata Graffiti spočíva v tom, že writer alebo sprejer sa snaží prezentovať svoje pseudomeno - tag pomocou farby v spreji (ale aj inými prostriedkami), a tým sa odlíšiť od ostatných writerov. Vo väčšine prípadov writeri píšu alebo maľujú svoje mená alebo mená svojich crew. Za graffiti ale môžeme považovať aj rôzne nápisy alebo reklamné logá a slogany - ak sú namaľované sprejmi alebo podobnou technikou. Za graffiti však nemôžeme považovať všetko, čo je namaľované sprejom. Túto skutočnosť bežní ľudia ťažko rozlišujú. Graffiti je individuálny umelecký smer, tak ako ľudia, ktorí sa mu venujú, preto je zodpovedný každý sám za seba a vonkoncom sa nemôže celá scéna posudzovať podľa činov jedného jedinca.
Počiatky vzniku tohto moderného výtvarného umenia siahajú do mesta New York 60. rokov 20. storočia. Všetko začalo tým, že mladí ľudia začali písať fixkami svoje mená alebo prezývky na všetko okolo seba.
Najznámejší writer tých čias Taki 183, s ktorým New York Times urobili interview, spôsobili, že medzi mladými ľuďmi v celom meste a vo všetkých štvrtiach nastal boom graffiti. Hlavným médiom v New Yorku bol obrovský dopravný systém metra ( Newyorkské_metro ⇒ New York City Subway (en) ). Písanie svojho mena sa stalo prestížnou záležitosťou svojského sebavyjadrenia, ten, kto mal najviac podpisov na najrozličnejších miestach, bol uznávaný a mal rešpekt ostatných writerov.
Koncom 70.rokov boli tagy také rozšírené, že kto sa chcel zviditeľniť, musel vymyslieť niečo nové. Farba v spreji bola ten pravý nástroj, ktorým sa dalo v krátkom čase vytvoriť farebnú kombináciu svojho mena, a tým sa odlíšiť od ostatných. Následok bol prechod z jednoduchých podpisov na komplikovanejšie maľby. Rozhodujúce bolo opäť množstvo a hlavne štýl.
Začiatok 80. rokov bol graffiti naklonený. Média sa začali viac zaujímať o tento nový umelecký smer, samozrejme aj zo strany vandalov, ale podstatné bolo, že writeri si dokázali otvoriť cestu aj do galérií.
Časom sa graffiti stále vyvíjalo. Newyorkskí writeri maľovali stále viac a viac komplikovanejšie, prepracovanejšie a farebnejšie diela. Stále vymýšľali nové štýly a techniky maľovania so sprejom, aby sa odlíšili od ostatných writerov v meste a získali si ich uznanie.
Na celosvetovom boome graffiti, ale aj celej hip-hopovej subkultúry, sa podpísali filmy ako Style Wars, Wild Style a Beat Street nakrútené začiatkom 80. rokov v New Yorku. Tie ukázali širokej verejnosti, čo je Graffiti, Breakdance, Rap a DJ-ing. Vďaka týmto filmom sa graffiti a hip-hop začali ešte rýchlejšie rozširovať po celom svete, po páde socializmu taktiež na Slovensku.
Graffiti, ako umelecký smer, sa od jednoduchých fixových podpisov pretransformovalo do dynamického kreatívneho umenia, z ktorého v priebehu 90.rokov vznikla odnož graffiti - Street Art. Street Art má viacero podôb, napr. obstriekavanie šablón, lepenie nálepiek, plagátov a mozaík, maľovanie lôg a rôznych znakov...
Graffiti sa do Bratislavy, do hlavného mesta Slovenskej republiky, dostali pomerne neskoro - začiatkom roku 1995 zo susednej Českej republiky, ktorá sa stala na dlhší čas vzorom (čo sa štýlov týka). Po meste sa začali objavovať prvé tagy a prvé farebné maľby pod mostom Lafranconi. Jeden z prvých pieces namaľoval Slimer už v roku 1994, ale za ozajstného otca bratislavských graffiti je považovaný Scott.
Za niekoľko rokov urobili graffiti v Bratislave, ale aj na celom Slovensku, veľký krok vpred. Najlepší writeri majú už svoje vlastné osobité štýly, ktoré sa snažia ďalej rozvíjať. Graffiti je jeden z elementov hip-hopovej subkultúry, ale v čase boomu (1996) sa v hlavnom meste graffiti a hip-hop nespájali, nakoľko tu ani jeden z jeho elementov nebol výraznejšie rozvinutý. Neskôr sa už graffiti začali viac spájať s hip-hopom, a tak sa samozrejme aj väčšina ľudí pridávala k tomuto štýlu. Nie je však pravidlom, aby bol writer zároveň aj fanúšikom hip-hopovej hudby.
Za vrchol bratislavskej vlakovej scény je považovaný rok 2000, v ktorom jazdilo najviac pomaľovaných vagónov, čo malo za následok, že sa v depách museli často premaľovávať už pomaľované vagóny.
Rok 2004 bol poznačený značnou medializáciou graffiti. Niektoré média a zástupcovia výkonnej moci sa snažili prezentovať tento umelecký smer v negatívnom svetle, a tým zdôvodňovať nutnosť zákona, ktorý graffiti zaraďuje medzi trestné činy s možnosťou väzby. Postihy za graffiti nie sú vo svete ale ničím novým, zákony proti vandalizmu, ale i špecializované policajné antigraffiti jednotky tzv. Vandal Squads, fungujú už celé roky. Slovenskí writeri podobnú skutočnosť v domácich podmienkach predpovedali už dávno.
Graffiti je v prvom rade o ľuďoch, ktorí sú individualitami, teda aj celý tento smer je absolútne individuálnou záležitosťou. Podobne ako v reálnom živote i tu každý zodpovedá v prvom rade sám za seba, tým pádom si musí tiež každý sám rozmyslieť, kde sú pomyselné hranice a kam až je možné s graffiti zájsť. Pomaly, po rokoch, začína aj na Slovensku kultúrna a umelecká obec rešpektovať graffiti ako renomovaný výtvarný prejav. Rovnako, tento vývoj sa dal ľahko predpovedať. Dnes, po čase a nutnom vývoji, už tvorbe domácich writerov nechýba kvalita a originalita potrebná pre prezentáciu v galériách.
Po rokoch sa Slovenské graffiti vyvinulo do skutočne obrovských rozmerov, ktoré sú "obyčajným" ľudom nepochopiteľné a na kilometre vzdialené. Tento novodobý umelecký smer pritiahol množstvo mladých ľudí, a tým rozvinul svoje krídla do najrôznejších smerov. Títo umelci si dokázali za krátky čas svojej existencie získať uznanie vo svete, čoho dôkazom sú čoraz pravidelnejšie návštevy writerov zo zahraničia. Naopak, mnohí slovenskí writeri cestujú po svete. Týmto svojským spôsobom reprezentujú seba, ale i našu krajinu a zbavujú cudzincov predsudkov i skreslených, mylných informácií o Slovensku z čias socializmu.
Hoci je graffiti vo svojej vrcholovej podobe nesporne umeleckým prejavom, vo všeobecnosti je väčšinou spoločnosti vnímané ako negatívny jav. Z pohľadu majiteľov plôch, na ktorých je graffiti realizované bez ich povolenia, ide o vandalizmus, ktorý ich stojí nemalé finančné prostriedky, pri ich odstraňovaní. Niektoré samosprávy sa preto snažia určiť plochy, na ktorých sa môžu writeri beztrestne realizovať. Z hľadiska grafitti, ako druhu adrenalínovej zábavy, sa však takto stráca isté čaro.
Graffiti slovník obsahuje množstvo slangových výrazov (pozri slang), ktoré môžu mať v rôznych mestách špecifické podoby, v podstate však označujú to isté.
- Bombing - rýchlo spravené graffiti
- Can - sprej, dóza s farbou
- Crew - graffiti skupina
- Fat Cap - tryska na sprej, ktorá ma hrubú stopu
- King - kráľ, uznávaný writer
- Old School - stará škola, writeri, ktorí sa venujú graffiti už dlhé roky
- Outline - vonkajší obťah graffiti písma, zvýrazní sa tým tvar/štýl písma
- Over kill - upchatie spreja
- Panel - graffiti na vagóne
- Piece - graffiti maľba na ľubovoľnom povrchu
- Rownayl - zapchatie trysky
- Style - autentický štýl writera, ktorým píše alebo maľuje svoje meno
- Street - ulica, maľovanie na ulici
- Sketch - skeč, graffiti náčrt, skica
- Toy - začiatočník v graffiti
- Skinny Cap - tryska na sprej, ktorá ma tenkú stopu
- Tag - podpis writera, meno writera
- Train - vlak
- Throw Up - rýchlo prevedené graffiti, throw up-y môžu byť aj viacfarebné a prepracovanejšie
- Yard – miesto, kde sú odstavené vagóny metra alebo vlakov, prípadne iných dopravných prostriedkov
- Writer - ten kto píše alebo maľuje graffiti
- Legal place- Legálne miesto na maľbu graffiti
Break dance
Pojem break dance alebo breakdance označuje viaceré formy tanca, ktoré vznikli medzi afroamerickou a portorikánskou mládežou v USA v 70. rokoch 20. storočia. Vyznačuje sa akrobatickými prvkami.
Break dance predstavuje pre mladých formu úteku zo stereotypného anonymného života veľkomesta. Vznik a rozvoj tohto tanca je neodmysliteľne spätý so subkultúrou hip-hopu. Medzi najznámejšie breakerské skupiny patria Rock Steady Crew, New York City Breakers alebo South Side Rockers.
Breakdance sa dá rozčleniť do nasledovných foriem :
- "Breaking / B-boying" (pôvod v Južnom Bronxe, New York) je riskantná forma tanca, ktorá obsahuje akrobatické prvky (točenie na hlave, chrbte…). Tancuje sa na čo najhladšej, čistej ploche, používa sa aj silikónový sprej ktorý umožňuje zvýšiť kĺzavosť tanečnej plochy.
- "Poping", „Locking“ a „Electric Boogie“ (pôvod v Los Angeles, Kalifornia) predstavuje mechanické pohyby podobné fiktívnym pohybom robota, ďalej gestikuláciu a napodobňovanie pohybov bábiek či komixových figúriek.
Breakdance obsahuje veľké množstvo rôznych prvkov :
- "Uprocking" - fiktívne bojovanie proti súperovi, provokačná gestikulácia, napodobňovanie bitky
- "Toprock" - tancovanie v stoji
- "Footwork" - tancovanie na zemi
- "Powermoves" sú akrobatické elementy, medzi najdôležitejšie patria „windmill“ (točenie sa na chrbte), „headspin“ (točenie sa na hlave), „tracks“, „swipes“ a ďalšie
- "Freez" označuje pózu pri skončení nejakej sady krokov alebo pohyb
Pri súťažiach v break dance proti sebe nastupujú jednotlivci alebo skupiny (tzv. crews). Obvykle sa utvorí kruh, do ktorého vbiehajú tanečníci a predvádzajú svoje schopnosti. Neexistujú presné pravidlá, platí len zákaz úmyselného dotyku súpera. Pri medzinárodných súťažiach o víťazovi rozhoduje odborná porota.
Najväčšou súťažou na svete je „Battle Of The Year (B.O.T.Y)“, medzi ďalšie patria Freestyle Session a Soul Expression.
Funk
Funk je hudobný žáner vytvorený afroameričanmi. Najznámejšími predstaviteľmi sú James Brown, The Isley Brothers, George Clinton, Earth, Wind & Fire a Kool & The Gang. Najväčšej popularite sa tešil v 70. rokoch 20. storočia, dodnes sú funkové motívy a sample využívané v iných hudobných žánroch, predovšetkým v hip hope.
Predchodcom funku bol soul. Funk používa komplexnejší rytmus, štruktúra piesne je obvykle jednoduchšia. Vyznačuje sa štvorštvrťovým rytmom, silnou basovou linkou, ostrou rytmickou gitarou, výraznými na rytmus orientovanými trúbkami, výraznými bicími, spievanými a kričanými vokálmi, nájdeme i vplyv afrických tónov. Dôraz sa taktiež kladie predovšetkým na tanečnosť.
Originálny spôsob hudobného vyjadrenia, špecifické rytmy a vokály, priniesené Jamesom Brownom prebrali ďalšie kapely ako Charles Wright & the Watts 103rd Street Rhythm Band alebo The Isley Brothers a pripravili cestu pre funkovú vlnu 70tych rokov. Funk zaujal miesto v afroamerickej hudbe, a zaplnil medzeru medzi rockom Jimiho Hendrixa a soulom Sly & the Family Stone.
V 70tych rokoch vniesli George Clinton a jeho dve skupiny Parliament a Funkadelic do funku vplyvy jazzu a psychadelickej hudby. Parliament a Funkadelic mali spoločných členov. Ich hudba sa so stúpajúcou popularitou začala označovať ako „P-Funk“.
Earth, Wind & Fire a Tower of Power obohatili funk o viacero prvkov, dlhšie a zložitejšie inštrumentálne sóla, perkusie, vokály. Priblížili tým funk širšiemu publiku.
Medzi známe kapely a interpretov tohto obdobia patria okrem už spomenutých aj The Commodores, War, Kool & the Gang, Betty Davis či Ohio Players.
V 80tych rokoch sa začali pôvodné nástroje funku nahradzovať „umelými“, trúbky boli zrazu nepopulárne, zvuky klasických klávesov nahradili moderné syntetizátory, miesto „funky bubeníka“ sa začali používať drum machines, pribudli syntetizátorové basy. Pionierom tohto nového štýlu bol Rick James so svojím hitom „Super Freak“ z roku 1981. Pravdepodobne najznámejším interpretom tohto obdobia je však Prince.
Medzi populárne kapely a spevákov patrili Gap Band, Zapp alebo Cameo.
Niekedy sa hovorí aj o „Electro funku“, predovšetkým v súvislosti s piesňou „Planet rock“ od Afrikaa Bambaatu. Vysamploval Kraftwerk a vytvoril nový minimalistický funk so syntetizátorovým zvukom.
V druhej polovici 80tych rokov bol funk vytlačený novým štýlom v rámci r'n'b hudby nazvaným New Jack Swing. Viacero rockových kapiel implementovalo prvky funku do svojej hudby a vytvorili tzv. „funk rock“ a „funk metal“. Ako príklad môžeme uviesť Red Hot Chili Peppers.
Funk mal a má obrovský vplyv na zvuk hip hopu. Hip hopoví interpreti pravidelne preberajú motívy Jamesa Browna, Parliametu a Funkadelic a tieto ďalej spracúvajú a interpretujú vo svojej hudbe. V polovici 90tych rokov bola na vrchole popularity v USA vlna „G-funku“ zo západného pobrežia s predstaviteľmi ako Dr. Dre či Snoop Doggy Dogg.
Existuje taktiež veľa djov a zberateľov starých funkových platní, ktoré vychádzali ako 7palcové single.
Soul
Soul music je hudobný žáner, ktorý je kombináciou rhythm and blues a gospelu. Pôvod má koncom 50. rokov 20. storočia v Spojených štátoch.
Komentáře
Přehled komentářů
I've been browsing online more than 3 hours today, yet I never found any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. Personally, if all site owners and bloggers made good content as you did, the net will be much more useful than ever before.
I will right away seize your rss feed as I can not in finding your email subscription link or e-newsletter service. Do you have any? Please let me know in order that I could subscribe. Thanks.
https://sinee0w5v-nebo0s1z-golova0d0a.com
Hello! I have a little problem :-(
(Bert, 14. 7. 2022 14:44)I registered on the website last week and filled in my details. But since yesterday I can't log in to my profile. Help me fix everything. Here is a link to my page ►►► https://is.gd/HG2F7B ✅. Thanks! Anna
Hello! I have a little problem :-(
(Foster, 10. 7. 2022 11:11)I registered on the website last week and filled in my details. But since yesterday I can't log in to my profile. Help me fix everything. Here is a link to my page ►►► https://lnk.do/sgudib ✅. Thanks! Annabel
bingo!
(KennethbiP, 7. 4. 2024 0:21)